Multitasking Nedir? Hayatı Kolaylaştırır mı?

Aynı anda birden fazla iş yapıyor musunuz? Temizlik yaparken aynı zamanda çocuğunuzun ödevlerini yaptırmak, film izlerken mailleri yanıtlamak ya da araba kullanırken telefonla konuşmak gibi. Zamanı verimli kullanmak ya da birtakım “mecburiyetler” nedeniyle aynı anda farklı işler yapmak durumunda kalabiliyoruz. Aynı anda birden fazla iş yapabilenler toplumda adeta pelerinsiz kahramanlarmış gibi gıpta ile karşılansa da bu alışkanlığın zararlı yönleri de bulunuyor. Literatürde “multitasking” olarak tanımlanan aynı anda iki farklı iş yapma alışkanlığına gelin, biraz yakından bakalım.

Multitasking kelimesi, İngilizce’deki “multi” ve “tasking” kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşuyor ve “çoklu işlem” ya da “çoklu görev” anlamına geliyor. Genel olarak bakıldığında zamandan tasarruf ettiren ve böylece günü kurtaran bir yöntem olarak görünen multitasking, uzun vadede bazı sorunları beraberinde getiriyor. Mesela beynimizin odaklanma kabiliyeti düşüyor, hata payı yükseliyor, daha çok enerji harcanıyor ve iş verimliliği azalıyor. Birden fazla görev aldığında kendini zorlayan beyin zarar görebilirken, İngiltere’de yapılan bazı araştırmalar sonucunda bu zararın kalıcı hasarlara bile yol açabileceği söyleniyor.

Araştırmalara göre “multitasking”i bir yaşam şekli olarak kabul edenlerin IQ seviyesi, uzun vadede bağımlı kişiler ile aynı seviyeye kadar düşebiliyor. Ayrıca kaliteli zaman ayırılmadığı için geciken, bitmeyen, aksine sürekli çoğalan işler kişiyi strese sürükleyebiliyor. Zaman zaman hayati derecede tehlikeli sonuçlara bile yol açabiliyor. Örneğin araç kullanan biri seyir halindeyken telefonla konuştuğunda, riskli kararlarda sağlıklı olanı seçebilmesi giderek zorlaşır. Aynı şekilde dikkatini yola ve trafik kurallarına veremediğinden, kişinin hayatı risk altındadır. Oysa dikkatimizi yönetmek zorunda olduğumuz bu önemli aktivitelerin her biri için ayrı bir zaman oluşturulması gerekmektedir.
 

Dikkate Değer Olan Nedir?

Multitasking birçok insana sıkıntılı bir şey gibi görünmeyebilir. Hayatını bu şekilde idame ettirenler “Ne zararı olabilir ki? Aynı anda çok iş yapmaya alıştım, zaten yoğun bir hayatım var ve buna mecburum” diye düşünebilir. Fakat bilinmeli ki aynı anda çok iş yapmayı hayat tarzı haline getirenler, insanlarla gerçek anlamda iletişim kuramıyor. Dikkatini sevdiklerine, ailesi için önemli sayılan işlere veremiyor, kendisi ve sevdiklerinin içinde bulunduğu hali algılayamıyor ve farkında olmadan kendi iç dünyasından da uzaklaşmaya başlıyor.

“Aynı anda çok iş yapma” alışkanlığı, en çok elimizden düşürmediğimiz akıllı telefonlarımızla karşımıza çıkıyor.

Arkadaşlarımızla buluştuğumuzda sohbet ederken, evde bir konu hakkında konuşurken; çocuklarımız, eşimiz dostumuz bir şey sorduğunda gözümüz ekrana bakmaya devam ediyorsa, başımızı dahi kaldırmayarak izlemekte-okumakta olduğumuz şeye ilgimizi devam ettirirken bir yandan da karşımızdakini dinlemeye çalışıyorsak, biz de “multitasking” yapıyoruz demektir. Bunu sürekli yaptığımızda beynimiz yukarıda saydığımız zararlı etkilerden etkilenirken, en fenası da sevdiklerimizle gerçek bir iletişim kuramayız.

Araç kullanırken telefonla konuşmanın yahut başka bir şeyle ilgilenmenin hayati risk oluşturduğu örneğini vermiştik. Bu riskin sebebi, dikkatimizi tümüyle vermemiz gereken iki işi aynı anda yapıyor oluşumuz. Sevdiklerimize ayırdığımız vakit de dikkatimizi, ilgimizi tam anlamıyla vermeye layıktır. Çünkü onları görmek, dinlemek ve anlamak, “kısa sürede halledip geçmemiz gereken bir iş” değildir.


Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Semerkand Aile Dergisi Sayı:213 s.40