Ramazan Ayında Peygamberimizin Cömertliği

İbn Abbas [r.a] diyor ki: “Resûlullah [s.a.v] hayır hususunda insanların en cömerdi idi. En cömert olduğu zaman ramazan ayında Cebrâil [a.s] ile buluştuğu zamandı. Cibrîl [a.s] onunla ramazanın her gecesinde buluşuyor ve Hz. Peygamber de [s.a.v] ona Kur’an’ı arzediyordu (ezbere okuyordu). Resûlullah [s.a.v] Cebrâil [a.s] ile karşılaştığı zamanlar hayır hususunda esen rüzgârdan daha cömert olurdu.” (Müslim, Fezâil, 50)

Cömertlik, Hz. Peygamber’in [s.a.v] en belirgin vasıflarından biridir. O, son derece cömert idi. Kendisinden bir şey isteyen hiç kimseyi geri çevirmezdi. O, verebileceği ne varsa hiç çekinmeden verirdi. Nitekim Câbir b. Abdullah [r.a] der ki: “Resûlullah [s.a.v] kendisinden herhangi bir şey istendiğinde, asla, ‘hayır, yok’ dememiştir.” (Buhârî, Edeb, 39)

Hz. Âişe’den [r. anhâ] gelen bir rivayette Resûlullah [s.a.v] buyururlar ki:

“Cömert, Allah’a yakın, insanlara yakın, cennete yakın; ateşe/cehenneme uzaktır. Cimri, Allah’a uzak, insanlara uzak, cennete uzak; ateşe/cehenneme yakındır. Cahil ama cömert biri, Allah katında cimri âlimden daha değerlidir.” (Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, 3/127)

Cömert ve cimrinin durumlarını Hz. Peygamber [s.a.v] bir hadislerinde şöyle anlatmışlardır:

“Cömertlik, dalları cennetten dünyaya sarkmış bir ağaçtır. Dallarından tutanı cennete götürür. Cimrilik ise dalları cehennemden dünyaya uzanmış bir ağaçtır; dallarından tutunanı ateşe götürür.” (Hatîb el-Bağdâdî, Târihu Bağdât, 1/253)

Sehl b. Said’in [r.a] rivayet ettiği bir hadis şöyledir: “Resûl-i Ekrem’e [s.a.v] bir elbise hediye edilmişti. Resûlullah [s.a.v] elbiseye ihtiyacı olduğundan bunu kabul etti ve giydi. Sonra bir adam geldi ve Hz. Peygamber’den [s.a.v] bu elbiseyi istedi. Resul-i Ekrem de [s.a.v] elbiseyi o adama verdi. Orada bulunan sahabiler bu adama kızdılar:

- Resûlullah’ın [s.a.v] bu elbiseye ihtiyacı vardı; neden istedin? Sen de biliyorsun ki ondan bir şey istendiğinde asla geri çevirmez, dediler. Adam,

- Ben bu elbiseyi kendime kefen yapmak için istedim, dedi. Gerçekten de bu adam kısa bir müddet sonra vefat etti ve o elbise onun kefeni oldu.” (Buhârî, Cenâiz, 28.)

Ramazanda Cömertlik

Resûl-i Ekrem’in [s.a.v] diğer aylara nazaran ramazan ayında çokça cömert olmasının birçok sebebi vardır:

1. Ramazan ayının şerefinden ve bu ayda yapılan iyiliklerin karşılığının kat kat verilişinden dolayı, Nebî [s.a.v] diğer aylara göre ramazanda daha fazla cömert olmuştur. 

2. Ramazanda oruç tutanlara, gece ibadet edenlere, Allah’ı zikredenlere yardımcı olanlara, oruç tutanların elde ettikleri sevap kadar ecir verileceğinden dolayı çokça cömert davranmıştır. Çünkü bu gibi kimselere yardım eden, aynı onlar kadar sevap kazanır. Nasıl ki savaşa giden birinin ihtiyaçlarını karşılayan, onun teçhizatını hazırlayan kişi, aynen savaşa katılmış gibi sevap alıyorsa, bu da öyledir.

3. Ramazan, yüce Allah’ın kullarına rahmet ve mağfiret rüzgârlarını estirdiği, onları cehennem ateşinden âzat ettiği bir aydır. Allah [c.c], mahlûkata karşı merhametli olan kulana merhamet eder. Nitekim bir hadiste Nebî [s.a.v],
   
   “Yüce Allah ancak merhametli kullarına merhamet eder.” (Buhârî, Cenâiz, 31)

4. Oruç ile sadakayı birleştirmek, yani oruç tutarken imkân nisbetinde muhtaçlara sadaka vermek, insanı cennete ulaştıran yollardandır.

5. İmkânı olanların oruç tutarken sadaka vermeleri, günahların affına, hataların kefâretine ve cehennemden kurtulmalarına vesile olur. Özellikle buna bir de gece namazı eklenirse çok daha güzel olur. Resûlullah [s.a.v] bu hususta,
   
   “Oruç bir kalkandır” buyurmuştur. (Buhârî, Savm, 2)

6. Oruçta bazı noksanlıklar ve hatalar bulunabilir. Oruç tutarken onu günahlardan, kötülüklerden korumak şart kılınmıştır. İnsanların genelinin oruçları ise noksanlarla, hatalarla doludur. İşte sadaka burada devreye girer. Çünkü sadaka, orucun noksanlarını tamamlar.

Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Hüseyin Okur - Üç Aylar