İlmihal Nedir?

İlmihal, her müslümanın bilmesi gereken asgari ilimlerdir. İlmihal, mükellef bir insanın içinde bulunduğu vakitte yapması gereken ibadetlerin ve amellerin ilmini bilmektir.

Öğrenilmesi farz olan bir ilimden cahil kalmak haramdır.

İlmihal her anne babaya farz olduğu gibi, çocuklarına ilmihallerini öğretmeleri veya öğretene göndermeleri de farzdır. Aile fertlerinin ilmihalinden birinci derecede baba, sonra anne sorumludur.

İlmihalin bir kısmı bulûğ çağına kadar her mükellef tarafından kesin öğrenilmiş olmalıdır. Bu kısma gusül, abdest, hayız, namaz, Kur’an öğrenimi, oruç gibi vazifeler girer. Bunlar mükellef olan erkek ve kadını ilk anda ilgilendiren vazifelerdir. Bunların dışında kalan zekât, hac, kurban, adak, yemin, evlilik, boşama ve ticaret gibi işlerin yapılacağı zaman öğrenilmesi yeterlidir.



Dinimizin inanç ve ahlâk konuları da ilmihalin içine girer.

Ailede çocuğa yedi yaşından itibaren ilk ilmihal bilgileri verilmeye başlanmalı ve bulûğ çağına kadar tamamlanmalıdır.

Çocuğuna bulûğ çağına kadar farz olan ilmihalini öğretip gereken eğitimi veren bir baba ve anne, sorumluluktan kurtulur. Öğretim, bir şey hakkında bilgi vermek; eğitim ise uygulamayla bir şeyi yaparak alışkanlık ve huy haline getirmektir.

Çocuğa sadece abdesti ve namazı anlatmak yetmez, onu yaparak, yaptırarak ve uygulama imkânlarını hazırlayarak hayatın bir parçası haline getirmelidir. 

Çocuğun elbisesi gibi edebi de önemlidir. Onun kalıbı gibi kalbi de aileye emanettir. Çocuğun karnını doyurup kalbini aç bırakmak, dünyasını düşünüp âhiretini ihmal etmek dostluk ve vefa değildir.



İlmihalle ilgili sorulan sorulara âlimlerin cevap vermesi farzdır. Bu konuda susmak, sonra öğretirim demek veya geciktirmek câiz değildir; çünkü ilmihal ihmal edilirse farz olan bir amele ait ilim ihmal edilmiş olur.

İlmihali öğretmek için bütün müslümanlar seferber olmalıdır. Bunun için gerekli hizmetleri görmek, yer ve imkân hazırlamak, öğretmen bulmak müslüman toplumun temel görevidir. Bu iş özellikle zenginlerin ve ehliyet sahibi insanların üzerine farzdır.

İlmihalin öğrenilmesinde mezhep ve meşrep ayrıcalığı yoktur. Bütün mezhepler ve mânevî terbiye yolları, kendi ilmihalini bilmekle yükümlüdür.

Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Kadın ve Aile İlmihali - Doç. Dr. Dilaver Selvi