Çocuklarda Odaklanma Sorunu Nedir, Nasıl Çözülür?

Odaklanma sorunu yaşayan çocuklar, duygu ve düşüncelerini bir hedefe yönlendirip yoğunlaştırmada güçlük çekiyor veya bir türlü konsantre olamıyorlar. Her yaştan çocuğun odaklanma sorunu yaşadığına şahit oluyoruz. Zira etrafları bu soruna neden olan ve yoğunlaşmalarına engel teşkil eden pek çok etmenle çevrili. Öncelikle bu olumsuz faktörleri gözden geçirip çocukları nasıl etkilediklerine değinelim.

Çocuklarda Odaklanma Sorunu Neden Olur?

Duyu ve algıları zayıflatan, bilişsel ve motor becerileri sekteye uğratan, bağımlı hale getiren dijital araç ve oyunlar çocuklarda odaklanmayı etkileyen faktörlerin başında geliyor. Bilhassa iki yaş altının hiçbir şekilde maruz kalmaması gereken elektronik ekranlar nedeniyle çocuklar, üç boyutlu videolar dışında bir şeye dikkat kesilmekte zorlanıyorlar. Sanal oyunun veya çizgi filmin başından kalktıktan hemen sonra günlük hayata adapte olmaları ve başka bir şeye yönelmeleri zaman alabiliyor. O yüzden zihinlerini toplamalarını güçleştiren bu araçların kullanımının hem süre hem de içerik açısından sınırlandırılması elzem. Özellikle çalışma ortamlarının televizyon, tablet, telefon gibi gereçlerden arındırılması, bunların gün içinde ne kadar kullanılabileceğinin belirlenmesi ve çocukların bu süreçte gözlemlenmesi gerek.

Onları elektronik ekrandan uzaklaştırıp dikkat kabiliyetlerini geliştirmenin asıl yoluysa faydalı uğraşlara yönlendirmekten geçiyor. Emek ve merak gerektiren çeşitli hobi ve atölyelerin desteklenmesi çocukların dikkat seviyelerinde olumlu değişimlere kapı açabilir örneğin. Bununla beraber duyuları besleyip sebat etme yetisini artıran sanat çalışmaları veya disipline ederek bir hedefe ulaşma tatmini yaşatan spor faaliyetleri sayesinde çocuklardaki algı ve odaklanmada ciddi bir artış gözlemek olası. Keza beynimizde yer alan beyincik adlı bölümün yürümek, koşmak, zıplamak gibi motor becerilerin yanı sıra odaklanma, dikkat ve konsantrasyon yetilerinde de sorumlu olduğu biliniyor. Bu da hareket etme ile dikkat yeteneği arasındaki kuvvetli bağı gösteriyor.

Beslenmenin Odaklanma Üzerindeki Etkisi

Kimi zaman göz ardı edilse de beslenme tarzının da konsantrasyon üzerinde ciddi etkisi olduğu bir gerçek. Şekerli, doymuş yağ içeren, işlenmiş ve hazır gıdalar tüketen çocukların dikkatlerini toplayamadığı, hatta kimi zaman hiperaktivite sorunuyla karşı karşıya kaldığı görülüyor. Bilhassa çocuğun hem fiziken hem de zihnen kendini kontrol etmesini engelleyen hiperaktivite konusunda uzmanlardan destek alınması ve öneriler ışığında bir yol takip edilmesi önemli.

Bununla beraber her türlü tedavide önemli yeri olan sağlıklı beslenme konusunu gündemimize alıp evdeki yeme içme düzenini değiştirmemiz gerekir. Öncelikle çocuğun yaş ve gelişimine uygun miktarda su tüketip tüketmediğini gözden geçirmeliyiz. Akabinde bağımlı olunan yiyecekleri evden uzaklaştırıp bunlara sağlıklı alternatifler oluşturmaya ve çocukları yeni lezzetlerle tanıştırmaya çalışabiliriz. Bilhassa sebze ve meyveler, sağlıklı yağlar ve temiz içerikli protein kaynaklarına ulaşarak çocuklarımızın hazır gıda tüketimini azaltmamız mümkün.

Sadece zararlı yiyecekleri saklayarak bir yere varmak da zor elbette. Çocuğun dışarıda maruz kaldığı zararlı gıda bombardımanından korunabilmesi için ona bilinç kazandırılması da gerekiyor. Doğal ve temiz gıdanın hangisi olduğu, neden tüketilmesi gerektiği, katkı maddeli ürünleri yediğimizde bize nasıl zarar vereceği konusunda onlara bilgi vermemiz oldukça mühim. Yalnız tüm bunları anlattıktan sonra bizler de bu zararlı gıdaları bırakmak, en azından çocukların önünde tüketmemek durumundayız. Aksi halde beslenme konusunda ikna edici olmamız hayli güç.

Çocuklarda Odaklanma Sorunu Nasıl Çözülür?

Çocukların odaklanma kabiliyeti kazanmasını istiyorsak, onlara dikkat dağıtıcı etmenlerden uzak, düzenli bir ev ortamı sunmamız gerekir. Bunun için öncelikle ev içinde gerçekleştirdiği yemek yeme, uyuma, uyanma, oyun oynama ve ödev yapma gibi temel eylemlerin vaktini belirleyip çocuklara bu konuda bilgi vermeyi deneyelim. Günlük rutinlerinin neler olduğunu, hangisine ne kadar vakit ayırması gerektiğini bilen çocuk sürece daha kolay uyum sağlayabilir. Herhangi bir sorumluluğunu yerine getirmesi veya ders çalışması gerektiğinde, yapacağı işe odaklanması da kolaylaşacaktır haliyle.

Bununla beraber çocuğun hayatında yoğunlaşmayı gerektiren en mühim eylem muhtemelen ders ve ödevlerine eğilmek olacağından, bununla ilgili bazı planlamalar da yapılmalıdır. Çocuğun çalışmaya başlamadan önce aç, yorgun, uykusuz vb. olup olmadığını gözlemleyip evvela ihtiyaçlarını karşılamamız gerekir. Etraftaki gereksiz uyaranları kaldırıp çocuğa rahat edebileceği bir mekan oluşturmamız önemlidir. Ayrıca çalışma ve teneffüs vakitlerinin ayarlanması, molaların mümkünse açık havada, hareket ederek veya gerçekten dinlenerek geçirilmesi dikkat düzeyini artırmaya yardımcı olabilir.


Ayrıca bakınız: Çocuklar İçin Dikkat Geliştiren Oyunlar


Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Elif Özdemir - Semerkand Aile Dergisi Sayı: 168 s.36