Bebeklerde Dil Gelişimi Ve Konuşma Süreci

Bebeklerin dil gelişimi anne karnında başlar. 18. haftadan sonra dışarıdaki sesleri duyup fark etmeye başlarlar. 6. aydan sonra ise anne ve babasının sesini tanıyarak farklı tepkiler verirler. Dünyaya ilk geldiklerinde anlamsız sesler çıkarsalar da aslında iletişim halindedirler. Bu anlamsız sesler her bebekte farklılık göstererek zamanla anlam kazanır ve kurallı konuşmaya dönüşür. Ancak konuşma gelişimini etkileyen faktörler nedeniyle bazı bebekler 1 yaşında konuşmaya başlarken bazıları 3 yaşını bekleyebilir. Normal seyrinde bebekler üç aylıkken etrafındaki seslere agularla ve sevinç çığlıkları ile karşılık verir. Altı aya kadar müziğe, özellikle ebeveynlerinin seslerine daha duyarlı hale gelirler. 7. aydan itibaren “anne, baba, dede” gibi basit kelimeleri söylemeye başlar, ilk adımlarla beraber iki kelimelik cümleler kurar, zamanla bunları geliştirip 2 yaş civarında 4-5 kelimelik cümleler kurmaya başlarlar ve ifadeleri giderek kuvvetlenir. Bazı bebeklerin konuşma gelişimleri bu genellemelerin dışında gelişebilir ve hekimlere göre bebekte herhangi bir sağlık problemi yoksa, bu da normaldir.
 

Genel Kanıya Göre Erkek Bebekler Daha Geç Konuşur

Evet, bu kanı doğrudur. Cinsiyet, konuşmayı etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Kız bebekler doğuştan iletişime daha açık ve taklit konusunda daha beceriklidirler. Sesleri daha iyi taklit ederler ve kayıt için hafızaları oldukça güçlüdür. Bu yüzden erkek bebeklere göre daha çabuk konuşurlar. Ama bu durum bütün kızların erken, bütün erkeklerin ise geç konuştuğu anlamına gelmez.
 

“Bunun Babası da Geç Konuşmuştu”

Genelde bebeğiniz için “Henüz konuşamıyor” diye hayıflandığınızda ninelerden, dedelerden şu sözü duymanız muhtemeldir: “Bunun annesi/ babası da geç konuştu.” Çünkü “gen”ler, konuşma gelişimini şekillendiren bir faktördür. Anne yahut babası geç konuşmuş bir bebek onların izinden ilerleyerek geç konuşmaya başlayabilir. Veya kalıtımsal olarak söylenilenleri anlayıp doğru tepkiler verse de ağız ve dil kasları genetik olarak daha yavaş geliştiği için beklenilen performansı gösteremeyebilir. Biraz daha büyüdükten sonra o da akranları gibi konuşmaya başlayacaktır.
 

Çevresel Etkenler de Belirleyicidir

Bebeklerin büyüdükleri ortam, konuşma becerisini yakından etkiler. Kalabalık ailede, zengin bir sözlü ortamda büyüyorsa, bebeğin konuşmasını destekleyecek abla ya da ağabey varsa muhtemelen o bebeğin konuşması hız kazanır. Ancak bebek sosyalleşme imkanı olmayan, iletişimin yetersiz olduğu bir evde büyüyorsa dil gelişimi geç seyredebilir.
 

Kaydetme Süreci Uzun Olabilir

Alıcı dilin gelişimi her bebekte farklılık gösterir. Çoğu bebek ilk adımlarla beraber komutları yerine getirmeye başlar ve bu sizi anladığını gösterir. Bazı bebeklerin konuşmak için çevredeki iletişimi kaydetmesi uzun sürer ve peyderpey geçişler yapmak yerine bir anda akıcı şekilde konuşmaya başlayabilirler. Kaydetme safhasında konuşmuyor gibi görünseler de dil yeteneklerini yeterince geliştirmişlerdir.
 

Erken Kreşe Giden ve Çok Kitap Okunan Bebekler Daha Erken Konuşur

Erken yaşta herhangi bir sebepten kreşe giden ve bebeklikten itibaren kendisine sık sık kitap okunan, iletişimi canlı tutulan bebekler çevreye göre daha erken konuşabilir. Kreşte akranlarıyla veya kendisinden büyük çocuklarla sosyalleşerek etkileşim halinde bulunur ve doğal bir şekilde kendini ifade etmeye başlar. Bir de kreşteki bakım, evdeki gibi değildir. Evde bir bebekle ilgilenecek birden çok kişi vardır ve bebeğin taleplerini anlatmasına gerek kalmadan ihtiyaçları karşılanır. Ancak kreş böyle değildir. Öğretmen birçok çocuktan sorumlu olduğu için ebeveynler gibi bebeğin tek hareketiyle ne istediğini anlamayabilir. Bu da bebeği, ihtiyaçlarını konuşarak anlatmaya mecbur bırakarak iletişim gelişimi konusunda destekler.


Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Ayzıt Uluat - Semerkand Aile Dergisi Sayı:203 s.46