Allah Sizin İçin Kolaylık İster

Kareli kağıda çarpılar atmak suretiyle, arkası dönük oturan bir kedi çizin. Kuyruğu sarksın ve ucu kıvrık görünsün. Kedi ne büyük ne küçük olsun” desem, herkesin aklında aşağı yukarı bir şeyler şekillenir. Ama istediğim çizimle ilgili bir prototip sunsam kimsenin ne yapacağıyla ilgili tereddütü kalmaz. Edinilecek bir bilginin, kazanılacak bir becerinin yahut benimsenecek bir tutumun muhataba kolay ve eksiksiz aktarılması için örnek sunma, etkili yöntemlerin başında gelir. Eğitim hayatınız boyunca farklı tanımlarla karşınıza çıkan birçok örnek sayesinde daha rahat kavradığınızı hatırlayın. Etamin işleyen biriyseniz, şablona bakarak nasıl hızlı ilerlediğinizi düşünün. İlk defa yapacağımız bir yemeğin yapılış videosunu izlemenin sağladığı güven bile örneklerin bizim için ne kadar önemli olduğunun güncel bir örneği.

Allah Teala da Kur’an-ı Kerim’de bize geçmiş kavimlerin yaşantılarından örnekler verir. Bu örneklerden ibret almamızı ister. Yerin, göğün ve ikisi arasındaki varlıkların yaratılışından örnekler verir, kudretini bu örnekler üzerinden görmemizi ister. İyi ve kötü insanların olaylar karşısındaki farklı tavırlarını ve farklı akıbetlerini örnek verir. Bu örneklere bakarak doğruyu seçmemizi ister. İsra suresi 89. ayet-i kerimede, “Muhakkak ki biz bu Kur’an’da insanlara her türlü örneği çeşitli şekillerde anlattık” ifadesiyle de örneklere ayrıca dikkat çeker.
 

İdeal İnsan Örneği

Dinin nihai hedefi insanın tekamülüdür. Bu tekamül inançla başlar, ibadetle ilerler ve ahlak ile meyve verir. Allah Teala insanı ömür boyu sürecek seyrinde yalnız bırakmamıştır. Peygamberleri ve salih kulları örnek göstererek varılacak noktayı somutlaştırmış, insanın zihninde doğrunun ne olduğuna dair oluşabilecek acabaları en baştan bertaraf etmiştir. “Rabbimiz bizim nasıl bir insan olmamızı istiyor?” sorusunun en net cevabını ise Ahzab suresi 21. ayet-i kerimede bize vermiştir: “Andolsun Allah Rasulü’nde sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kişiler için güzel bir örnek vardır.” Ayette geçtiği şekliyle “üsve-i hasene” tabiri bu güzel örnekliği anlatan bir terim olarak literatüre yerleşmiştir.

Bugün biz “üsve-i hasene” dediğimizde; “Bir insan en güzel nasıl iman eder, en güzel nasıl kulluk eder, en güzel nasıl babalık yapar, en güzel nasıl arkadaş olur, en güzel nasıl yardım eder, en güzel nasıl temizlenir, en güzel nasıl yemek yer, en güzel nasıl giyinir, en güzel nasıl konuşur?” gibi sayısız sorunun cevabını bulabileceğimiz bir yola gireriz. Canlı ve cansız varlıkların hakkını gözetme, beşeri ihtiyaçları karşılama, duyguları yönetme; alışveriş, yolculuk, evlenme, boşanma gibi insan hayatının bireysel ve toplumsal bütün yönlerinde en güzel tutumların vücut bulduğu bir örnekten bahsederiz.

Kur’an-ı Kerim’deki ayetler bize nasıl bir insan olmamız ve nasıl bir hayat yaşamamız gerektiğini tarif ederken, Allah Rasulü bu tarifin canlı örneği olarak yaşamıştır. Onun yaşantısı bize hem Kur’an-ı Kerim’deki ideal insan tarifinin imkanını gösterir hem de ilahi talepleri somut durumlar üzerinden bizim için daha anlaşılır kılar.

Allah Teala’nın ondan önce gönderdiği peygamberler de insanlık için güzel bir örnektir. Bu örnekler, bizim dünyadaki yaşamımızı kolaylaştıran ve ahiretteki yaşamımızı selamete kavuşturmaya vesile nimetlerdir. Bu bakımdan Rabbimizin bize örnek olacak peygamberler göndermesi O’nun merhametinin bir göstergesi ve “Allah sizin için kolaylık ister, zorluk istemez” (Bakara, 185) ayet-i kerimesinin tezahürlerinden biri değil de nedir?


Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Semerkand Aile Dergisi Sayı:208 s.58