Mevsim geçişlerinde sıkça karşılaşılan burun akıntısı, hapşırık, göz kaşıntısı gibi belirtiler birçok kişide nezle mi yoksa alerji mi sorusunu gündeme getirir. Özellikle bahar aylarında görülen alerjik rinit ile yaz alerjileri, benzer şikâyetler oluştursa da farklı kaynaklara ve semptom yoğunluklarına sahiptir. Bu yazıda, bahar nezlesi ile yaz alerjileri arasındaki farkları, belirtilerini ve doğru baş etme yollarını detaylı olarak inceleyeceğiz.
Bahar Nezlesi Nedir?
Bahar nezlesi, tıbbi adıyla mevsimsel alerjik rinit, ilkbahar aylarında ortaya çıkan polen kaynaklı bir alerjik tepkidir. Ağaç, çimen ve yabani ot polenlerinin havaya karışmasıyla birlikte bağışıklık sistemi bu maddeleri tehdit olarak algılar ve aşırı tepki verir. Sonuç olarak burun, boğaz ve göz çevresinde rahatsız edici semptomlar görülür. Genetik yatkınlığı olan bireylerde daha sık görülür.
Bahar nezlesinin tipik özellikleri:
- Mart – Mayıs ayları arasında sık görülür
- Ağaç ve çimen polenlerine karşı gelişir
- Burun tıkanıklığı, hapşırık ve göz yaşarması yaygındır
- Kapalı alanlarda belirtiler hafifler, açık havada artar
- Antihistaminik ilaçlara iyi yanıt verir
Yaz Alerjileri Nedir?
Yaz alerjileri, özellikle haziran – eylül ayları arasında ortaya çıkan; polen, güneş ışığı, toz, küf sporları, deniz suyu ve bazı gıdalara karşı gelişen alerjik reaksiyonlardır. Bahar nezlesinden farklı olarak yalnızca polene değil, çevresel ve fiziksel etkilere de bağlıdır. Özellikle güneş alerjisi (solar ürtiker) ve besin alerjileri yazın daha sık görülebilir.
Yaz alerjisinin başlıca kaynakları:
- Yüksek güneş ışığına bağlı ciltte döküntüler
- Toz akarları ve küf sporlarının artışı
- Deniz suyu, havuz kimyasalları
- Aşırı tüketilen meyve ve dondurmalara karşı reaksiyonlar
- Arı sokmaları ve böcek ısırıklarına karşı aşırı duyarlılık
Belirtiler Arasındaki Farklar
Her iki alerji türü de benzer semptomlar gösterebilir; ancak bazı belirleyici farklar mevcuttur. Özellikle belirti şiddeti, başlama zamanı ve etkilenen bölge göz önüne alındığında bu iki durum kolayca ayırt edilebilir.
Belirtiler arasındaki temel farklar:
- Bahar nezlesinde: Burun akıntısı, hapşırık ve göz kaşıntısı ön plandadır
- Yaz alerjisinde: Ciltte döküntü, kaşıntı ve solunum yolu şikâyetleri daha sık görülür
- Bahar nezlesi açık alanda tetiklenir; yaz alerjisi hem açık hem kapalı ortamda olabilir
- Yaz alerjilerinde bazı yiyecek ve içeceklere karşı reaksiyon da oluşabilir
- Bahar nezlesi genelde hafif seyrederken, yaz alerjileri ani ve şiddetli gelişebilir
Korunma Yöntemleri
Alerji tedavisinde en etkili yöntem, alerjenle teması en aza indirmektir. Hem bahar nezlesi hem de yaz alerjilerinde koruyucu önlemler, belirtilerin hafiflemesini sağlar ve ilaç kullanımını azaltabilir. Ev ortamının hijyenik tutulması, filtreli klima kullanımı ve alerjen günlerinde dışarı çıkmaktan kaçınılması önemlidir.
Korunma yolları:
- Polen yoğun olduğu günlerde camları kapalı tutmak
- Dışarıdan geldikten sonra duş almak ve kıyafetleri değiştirmek
- Yüksek SPF içeren güneş koruyucu kullanmak
- Hassas bireylerde koruyucu gözlük ve maske kullanımı
- Doktor önerisiyle antihistaminik veya kortizonlu sprey kullanımı