Ek Gıdaya Geçişte Sağlıklı Beslenme Düzenine Alıştırmak

Ek gıdaya geçiş, bebeğin sağlıklı gelişimi için önemli olduğu kadar hayat boyu sürdüreceği beslenme alışkanlıklarına kaliteli bir temel atmak için de altın dönemdir. Günümüz çocuklarının abur cubura meyli çok küçük yaşlarda başladığı için, genetik olarak bu tarz bir beslenmeye kodlanmış halde dünyaya geldiklerini düşünürüz. Oysa bu durum ek gıda sürecinin doğru ve sağlıklı yönetilmemesi ile ilgilidir. Bir bebek, yeme içme zevki henüz belirlenmemiş halde dünyaya gelir. Ebeveynlerinin beslenme düzeni ve kontrolüne göre çocuğun zevki de şekillenir. Yani Amerikalı bir bebeğin fast food sevmesi, İç Anadolu’da yetişen bir çocuğun hamur işine düşkün olması bundandır.
 

Alışkanlıklarımızı Bebeğin Beslenmesine Yansıtmak

Ebeveynler, ek gıdaya geçiş sürecinde gerek kendi araştırmaları gerekse çevreden gördüğü ezber bilgilerle bebeğinin sağlığı için faydalı olan ne ise onu yapmaya çalışır. Ancak bazen iyi niyetle yapılan hatalar, iyi rol model olamama gibi faktörler, yıllarca sürecek olan yeme düzenine olumsuz etki edebilir. Örneğin; yemekte tuzu çok seven bir anne, bebeğin de tuzsuz yemekten hoşlanmayacağını düşünüp kendi damak tadına göre bir öğün hazırlayabilir. Bol tatlılı bir çay sofrasında canı çekeceği düşünülüp bebeğe de tatlılardan yedirilebilir. Aslında ufaklıklar o tatlara karşı nötr olarak dünyaya gelirler ve tatmaya ihtiyaç bile duymazlar. Küçük küçük hissettirilen bu tadımlar; bebeğin abur cubura, şekere ve sağlıksız paketli market ürünlerine karşı eğilimini başlatır.
 

Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı Kazandırmak İçin Neler Yapılabilir?

Fazla ekmek ya da hamur işi, bebek için iyi bir tercih değildir. Ek gıdaya başlangıç sürecinde bebek küçük olduğu için bu besinlerin çok tüketilmesine zaten gerek duyulmaz ancak bebek büyüdükçe ve yetişkin tarzı beslenmeye başladıkça fark edilmeden bu besinleri fazla tüketmeye başlayabilir. Beyaz ekmek yerine yeterli miktarda tam tahıllı sağlıklı ekmekler tüketilmesi, iyi bir sindirim sistemi için daha yararlı olacaktır.

Bebek şekerli besinlere ne kadar geç başlarsa o kadar sağlıklı olacaktır. Evde yaptığınız tatlılar, çikolatalar, şekerler; bebek için ihtiyaç değildir. Şekerle ne kadar geç tanışıp tüketmeye geç başlarsa onun için o kadar iyi olacaktır. Araştırmalara göre şekerle erken tanışan bebekler, geç tadan bebeklere oranla tatlı besinleri tüketmeye daha meyilli olurlar ve yetişkinlikte de tatlıya karşı daha güçlü istek duyarlar.

Ebeveynler bebeği sağlıklı bir besine alıştırırken en sade haliyle alıştırmaya çalışmalıdır. Örneğin yoğurda alıştırılan bir bebek, sade yoğurt tüketmelidir. Israrla istememesi durumunda yoğurdun içine muz ya da hoşa giden başka bir meyve karıştırılıp verilebilir. Aynı durum, bebek inek sütüne başladığında da geçerlidir. Yani sütün en sade haline alıştırmak gerekir. Daha çok tüketilsin diye içine meyve parçacıkları, çikolata gibi ürünler katmaya gerek yoktur. Meyve tüketiminin sebzenin önüne geçmemesi için bebeğin ana öğünlerde sebze ağırlıklı beslenmesine özen göstermek gerekir. Karnı zaten çabuk doyacağı için öğünü tatlı bir meyve ile atlatmak sağlıklı bir hareket olmaz.

Tuz tüketimi bebeklerde oldukça önemli bir konudur. Bebeklerin 1 yaşına kadar tuz tüketmesine gerek yoktur. Çünkü çok küçük oldukları için böbrek fonksiyonlarını bozabilir, kan basıncını yükseltebilir ve sağlıksız beslenmeyi kodlamasına neden olabilir. 1 yaşından sonra da çok az tuz katılmış öğünler hazırlayabilirsiniz.

Bebeğin ek gıda olarak bulamaç haline getirilmiş ya da süzülmüş gıdalar tüketmesine gerek yoktur. Bu tarz hazırlanan öğünler daha kurtarıcı gibi gözükse de sürekli verildiğinde hem bebeğin besinleri tanımasının önüne geçer hem de ağız ve diş sağlığını olumsuz etkileyebilir. Çiğneme, tat alma ve yutma gibi reflekslerinin gelişmesi için besinleri kontrollü bir şekilde pütürlü ya da ayrı ayrı olarak tüketmelidir.

Bebekler ne kadar “hayırcı” olarak etiketlenseler de anne nasihatlerini beyinlerine çok güzel kodlarlar. Bebeğinize sağlıklı bir öğün verirken yanında onun ne kadar sağlıklı olduğu ile ilgili güzel bir hikaye anlatarak, o beslenme şeklini daha kolay kabul etmesini sağlayabilirsiniz. 
 

Abur Cubur Tamamen Yasaklanmalı Mı?

Bu konudaki tavrınız ne kadar keskin ve katı olursa, hata yapmanız ve çocuğun o gıdalara meylinin artması o kadar muhtemeldir. Bebeğin biraz büyüyüp market ürünlerini talep etmeye başladığı zamana kadar bu ürünleri tatmasına gerek yoktur elbette. Ancak büyüdükçe ve çocuk bu ürünleri fark ettikçe kontrollü bir şekilde kısıtlı izinler verilebilir. Özellikle ebeveynlerin bu gıdalara düşkünlüğü varsa, gün içinde evde tüketiliyorsa ya da evde bebekten büyük abi/ablaya henüz bir sınır konulmamışsa, öncelikle iyi model olabilmek adına aile bireyleri kontrollü kısıtlamalara gitmelidir. Sonrasında bebeğe onun sınırlı tüketilmesi gereken bir yiyecek olduğunu aşılayarak belli günlerde az miktarda izin verilebilir.
 

Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Semerkand Aile Dergisi Sayı:215 s.42