Berat Kandili

İçindekiler

• Berat Kandili Nedir, Ne Zaman?


• Berat Gecesi’nde Ne Oldu?


• Berat Gecesi’nin Anlamı ve Önemi


• Berat Kandili’nde Yapılması Gereken İbadetler


• Berat Gecesi Yapılacak Dua


• Berat Kandili Namazı Nasıl Kılınır?
   

Berat Kandili Nedir, Ne Zaman?

Berat Kandili, Şaban ayının 15. gecesidir. Berat kandili gecesine, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle “mübarek gece”, günahların affı ve temize çıkarılma sebebiyle “kurtuluş gecesi” ve kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de “rahmet gecesi” gibi adlar da verilmiştir. Bu geceyi ibadet ve taatle geçirmenin sınırsız mükâfatı vardır.

Berat Kandili 2024 Tarihi: 24 Şubat Cumartesi

 

Berat Gecesi’nde Ne Oldu?

Berat gecesi, yaratıkların bir sene içindeki rızıklarına, zengin veya fakir, aziz veya zelil olacaklarına ve ecellerine, hac ile ilgili işlerine dair Allah tarafından meleklere bilgi verildiği gecedir. Bu bakımdan Berat gecesinde ibadet etmenin ve nâfile namaz kılmanın çok sevabı vardır.

 

Berat Gecesi’nin Anlamı ve Önemi

Lübâb tefsirinin sahibi İbn  dil [rh.a], Berat gecesinin isimlerinden birinin de “leyletü’r-rahmet” (rahmet gecesi) olduğunu bildirdikten sonra bunun hikmetinin şu beş esastan geldiğini aktarmıştır:

1. Allah Teâlâ bu gece için, “Her hikmetli işe o gecede hükmedilir” buyurmuştur. (Duhân 44/4.)

2. Berat gecesinde kulların kazandıkları faziletten ötürü bu isimle adlandırılmıştır. Resûlullah [s.a.v] şöyle buyurmuştur: “Her kim bu geceyi namaz kılmak suretiyle ihya ederse, Allah Teâlâ o kişiye yüz melek gönderir. Otuzu ona cennet müjdesi verir. Otuzu, onun cehennem azabından kurtulması için dua ederler. Otuzu, onu dünyevî âfet ve belalardan korur. On tanesi de onu şeytanın hile ve tuzaklarından korurlar.”

3. Allah Teâlâ Berat gecesinde kullarına rahmet yağdırır. Nitekim Resûlullah da [s.a.v], “Allah [c.c] bu gecede kullarından Kelboğulları’nın koyunlarının sayısı kadar kişiye rahmet eder” buyurmuştur.

4. Bu gecede Allah Teâlâ kullarından, sihir ve kehanetle uğraşan, husumet ve kin besleyen, devamlı içki içen, anne babasına âsi olan, zina etmekte ısrarlı olanların dışındaki bütün müminlere mağfiret eder.

5. Allah [c.c] Berat gecesinde habibine şefaat hakkının tamamını vermiştir. Şöyle ki Resûlullah [s.a.v] Şaban ayının 13. gecesi, ümmeti için şefaat hakkı istediğinde Allah [c.c] ona ümmetinin üçte birine şefaat hakkı vermişti. 14. gecesi dua ettiğinde, ümmetinin üçte ikisine şefaat etme yetkisini vermişti. 15. gecesinde dua ettiğinde, kaçan develer gibi Allah’tan kaçanların dışında kalan tüm ümmeti için şefaat etme yetkisi vermişti. (bk. İbn  dil, el-Lübâb fî Ulûmi’l-Kitâb, 17/310.)

Berat Kandilinde Yapılması Gereken İbadetler

Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulur:

“Şaban ayının yarısı gelince gecesini (Berat kandilini) namazla, gündüzünü oruçla geçiriniz. Cenâb-ı Allah, (o gece dünya semasına tecelli eder ve) şöyle der: ‘Benden af dileyen yok mu, onu affedeyim. Benden rızkının artırılmasını isteyen yok mu, ona rızkını genişleteyim, benden isteği olan yok mu, ona istediğini vereyim? Yok mu?’ Allah Teâlâ bu gece fecir doğana kadar isteyene istediğini vermeye devam eder.” (Beyhakî, Şuabü’l-İmân, nr. 3822)

Denilir ki: Yeryüzündeki müslümanların iki bayram günü olduğu gibi, göklerdeki meleklerin de iki bayram gecesi vardır. Meleklerin iki bayram gecesinden biri, Şaban ayının 15. gecesi olan Berat gecesidir. Diğeri ise Kadir gecesidir.

İmam Sübkî [rh.a], Tefsîr’inde şöyle der: “Berat gecesi, yıl içinde işlenen günahlara kefâret; cuma gecesi, hafta içinde işlenen günahlara kefâret; Kadir gecesi ise ömür içinde işlenen günahlara kefârettir.” Yani bu geceleri ibadetle ihya etmek belirtilen sürelerdeki günahlara kefârettir. Bu sebeple Berat gecesine “kefâret gecesi” de denilir.

Bir hadis-i şerifte, “Kim bayram gecesini ve Şaban ayının 15. (Berat) gecesini ibadetle ihya ederse, kalplerin öldüğü günde o kişinin kalbi ölmez” buyrulmuştur. (İbn Mâce, Sıyâm, 68.)

Bu gecenin bir adı da “şefaat gecesi”dir. Bunun dayanağı da rivayet edilen şu haberdir:

“Şaban ayının 13. gecesi idi. Cebrâil [a.s], Resûlullah’ın [s.a.v] yanına gelerek,

- Yâ Muhammed [s.a.v], teheccüd vaktidir; ümmetin hakkında muradının hâsıl olması için Allah’a dua etmenin zamanı geldi, dedi.

Peygamber Efendimiz [s.a.v] kalktı ve o geceyi ibadetle geçirdi. Tan yeri ağarırken Cebrâil [s.a.v] geldi ve dedi ki:

- Yâ Muhammed [s.a.v]! Allah [c.c] ümmetinin üçte birini sana bağışladı. Bunun üzerine Resûlullah [s.a.v] ağladı ve,

- Yâ Cebrâil [a.s]! Kalan üçte ikisinin durumu ne oldu, diye sordu. O da,

- Bilmiyorum, diye cevap verdi.

Şabanın 14. gecesi Cebrâil [a.s] yine geldi ve aynı şeyi söyledi:

- Yâ Muhammed [s.a.v]! Kalk ve teheccüd namazı ile meşgul ol. Peygamber Efendimiz [s.a.v] de sabaha kadar ibadetle meşgul oldu. Fecir vaktinde Cebrâil [a.s] yine geldi:

- Allah [c.c] ümmetinin üçte ikisini sana bağışladı, buyurdu.

Fahr-i Kâinat [s.a.v] yine ağlayarak,

- Kalan üçte birinin durumu ne oldu, diye sordu. Cebrâil [a.s] yine bilmediğini söyledi.

Nihayet Şaban ayının 15. gecesi (Berat kandili) Resûlullah [s.a.v] yine sabaha kadar ibadet ve dua etti. Sabah vakti Cebrâil [a.s] gelerek,

- Müjdeler olsun yâ Muhammed [s.a.v]! Şirk koşanların dışında Allah [c.c] bütün ümmetini sana bağışladı, buyurdu.

 

Berat Gecesi Yapılacak Dua

Resûlullah [s.a.v] Şaban ayının 15. gecesi olduğunda yani Berat gecesi şu duayı yapmıştır:

“Sana bütün benliğim ve duygularımla secde ediyorum. Kalbim sana iman etti. Nimetlerini ve günahlarımı itiraf ediyorum. Zira senden başka günahları affedecek yoktur. Allahım! Öfkenden rızana, cezalandırmandan affına ve senden yine sana sığınırım. Seni övüp senâ edecek şeyleri ben sayamam; sen kendini senâ ettiğin gibisin.” (Beyhakî, Şuabü’l-İmân, nr. 3837, 3838.)

 

Berat Kandili Namazı Nasıl Kılınır?

Berat gecesi, yaratıkların bir sene içindeki rızıklarına, zengin veya fakir, aziz veya zelil olacaklarına ve ecellerine, hac ile ilgili işlerine dair Allah tarafından meleklere bilgi verildiği gecedir. Bu bakımdan Berat gecesinde ibadet etmenin ve nâfile namaz kılmanın çok sevabı vardır. Bu gece ve her gece, teheccüd, tesbih, hâcet, tövbe ve kazâ namazları kılınabilir. Bunlar her zaman tavsiye edilmiş ibadetlerdir.

Ebû Tâlib el-Mekkî [k.s] Berat gecesinde kılınacak namaz hakkında şöyle demiştir: Önceki büyüklerden bazıları bu gecede, 100 İhlâs ile 100 rekât namaz kılıyorlardı. Her rekâtında İhlâs sûresini on defa okuyorlardı. Bu namaza “salâtü’l-hayr” ismini veriyorlardı. Onun hayrı ve bereketi onlarca biliniyor ve bunun için bir araya toplanıp, bazan bu namazı cemaatle kılıyorlardı.

Hasan-ı Basrî’nin [rh.a] bu namaz hakkında şöyle dediği rivayet edilmiştir: Hz. Peygamber’in [s.a.v] ashabından otuz kişi bana şunu söylediler:

“Kim Şaban ayının 15. gecesinde bu namazı kılarsa, Cenâb-ı Hak ona yetmiş nazar eder ve her nazarda onun yetmiş ihtiyacını karşılar. Bunların en düşüğü, onları mağfiret etmesidir.”


Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Üç Aylar - Hüseyin Okur