Tefsir Nedir? Tefsir İlmi Ne Demektir?
Tefsir, sözlükte, “keşif ve beyan” anlamına gelir. Istılahta ise Kur’ân-ı Kerîm âyetlerinin anlamlarını açıklamak, nüzûl sebeplerini bildirmek, ihtiva ettiği hükümler ve olayları izah etmek, mübarek lafızlarını tahlil etmek ve açıklamaktır.
Tefsir ilmi, Kur’ân-ı Mübîn’in yüksek manalarından ve mukaddes işaretlerinden insanlığın gücü nisbetince ve Arap dili kuralları çerçevesinde bahseden çok yüksek bir ilimdir.
Tefsir ilmi, “rivayet tefsiri” ve “dirayet tefsiri” şeklinde iki kısma ayrılır.
Rivayet Tefsiri nedir?
Rivayet tefsiri, Kur’ân-ı Kerîm’in âyetlerini Resûl-i Ekrem, sahâbe-i kirâm ve büyük müctehidlerden işitildiği gibi alınması şeklinde açıklamaktan ibarettir.
Dirayet Tefsiri nedir?
Dirayet tefsiri, Arapça’yı ve dinî hükümleri iyi bilen, İslâm tarihine âşina olan ilim sahibi birinin Kur’ân-ı Kerîm âyetlerini bu konudaki uzmanlığına göre açıklamasından ibarettir. İlmî esaslara dayandırmadan sadece şahsî görüş ve hükümlerle yapılan tefsirler ise câiz değildir. Bunlara tamamen kendi görüşüne göre tefsir denir ki buna cesaret eden sorumluluktan kurtulamaz.
Tefsir ilmi ayrıca nitelik yönünden, mezhebî, ilmî, iş‘ârî, içtimaî, edebî, filolojik, konulu,
modernist, ilhâdî tefsir ekolleri şeklinde de bir tasnife tâbi tutulmaktadır.
Tefsir sahibine “müfessir” denir.
Bir müfessirin sahip olması gereken özellikler nelerdir?
Bir müfessirin, güzel bir dinî terbiyeye, Ehl-i sünnet itikadına, fıtrî olarak beyan ve tefekkür güzelliğine sahip olması, bazı ilim ve fenleri bilmesi gereklidir. Kısacası lugat, nahiv, meânî, beyân, bedî‘, hadis, fıkıh usulü, kelâm ve kıraat ilimlerini iyi bilmelidir. Ayrıca Allah Teâlâ’dan gelecek manevi ilhamları almaya kabiliyetli de olmalıdır. Bu vasıflara sahip olmayan kimselerin yazacakları tefsirlere itimat edilmez.
Tefsir ilminin konusu ve amacı nedir?
Tefsir ilminin konusu, Kur’ân-ı Kerîm olup, onun âyet-i celilelerini açıklamak, hakikatlerini ortaya çıkarmak ve anlatmak, hârikulâdeliklerini ortaya koymaya gayret etmektir. Amacı ise yüce Kur’an’ın manasını, hükümlerini güzel bir şekilde anlamak, bu konuda hataya düşmekten kurtulmak, gerektiği şekilde amel ederek hem dünyada hem de ahirette başarı ve mutluluğa ulaşmaktır.
Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Sorulu Cevaplı Dinî Bilgiler - Ömer Nasuhi Bilmen
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)