Her Şeyden Korkuyorum Ne Yapmalıyım?
SORU:
Evliyim, üç çocuk annesi bir ev hanımıyım. Son zamanlarda her şeyden korkmaya başladım. Etrafıma çok belli etmesem de hemen her konuda endişe yaşıyorum. Mesela çocuklarımın başına kötü bir şey gelecekmiş gibi hissediyorum, durduk yere mutluluğumuz bozulacakmış ya da bir kaza yaşayacakmışız gibi paranoyakça düşüncelere kapılıp korkuyorum. Bunların vesvese olduklarını biliyorum fakat mücadele edemiyorum. Sürekli korkuyorum ne yapmalıyım? Sizce neden ben bu hale geldim? Rahatlamak ve bu kötü hisleri yok etmek için ne yapabilirim?
CEVAP:
Bazen yetiştirilme tarzınız, yaşadığınız deneyimler veya onları yorumlama biçiminiz düşünce hataları yapmanıza, bu düşüncelere kapılmayı bir alışkanlık haline getirmenize neden olabilir. Bu düşünce hatalarından bir tanesi de “felaketleştirme”dir. Eğer felaketleştirme düşünce dünyanızın bir parçasıysa, gelecekte karşılaşabileceğiniz diğer sonuçları fark etmeden sadece olumsuz olasılıklara odaklanırsınız. Küçük dertleri büyütüp aşamayacağınız dağlar haline getirebilirsiniz. Bilinçaltınız geçmişte yaşadığınız güvensizlikleri kendine referans alır ve böylece geleceğin de tehlikeli olduğuna dair hislerle sürekli tetikte durmanıza neden olabilir. Felaketleştirme eğiliminizin asıl nedenini bulmak uzun bir zaman ve profesyonel destek gerektirebilir. Ancak başlangıç için bu düşünce hatanızın farkında olmak bile onu yönetebilmek adına atılan iyi bir adımdır.
Halk arasında her durumu kötüye yoranlara “felaket tellalı” deriz. Böyle kişilerin olumsuz telkinlerinden etkilenmemek için aklımızı ve mantığımızı kullanırız. Aynı şekilde, içimizdeki felaket tellalını da mantık süzgecinden geçirebiliriz:
-
Başıma kötü şeyler geleceğinin bir kanıtı, mantıklı bir açıklaması var mı?
-
Başka hangi olumlu şekillerde düşünebilirdim?
-
Beni gerçekten kaygılandıran gelecek mi?
-
Yoksa geçmişimle yüzleşmekten mi korkuyorum?”
Bu süreçte düşüncelerin duyguları, duyguların da davranışları belirlediğini unutmamalıyız. Bu yüzden size yahut bir yakınınızın başına kötü bir şey geleceği düşüncesinin kaygınızı tetiklediğini, kendinizle ilgili olumlu inançlar üretmeye ve bunları tekrarlamaya başladığınızda ise kaygınızın azalacağını gözlemleyebilirsiniz.
Kendinize gün içerisinde ne kadar çok olumsuz cümle fısıldadığınızı ancak onları kaydetmeye başladığınızda fark edersiniz. Bu cümleleri mantık süzgecinden geçirdikten sonraki ikinci adım, korku duygusu üreten düşünceler her geldiğinde, onları umut verecek olumlu düşüncelerle değiştirmek olacaktır. Yine korkuya ve kaygıya karşı direncinizi artıracak “farkındalık” egzersizlerini öğrenebilirsiniz. Bu egzersizlerin en temeli dikkatinizi sadece nefes alma duyumlarınıza, yaşadığınız ana odaklayan ve gelecekte olacaklara kafa yormanızı engelleyen “nefes egzersizi”dir.
Günlük hayatta herkesin ufak tefek gelecek kaygıları olabilir. Ancak bu kaygılar hayatınızın, sosyal ilişkilerinizin işlevini ve düzenini olumsuz etkiliyorsa, ne yapsanız onları kontrol edemediğinizi ve duygularınızla başa çıkamadığınızı hissediyorsanız, şikayetleriniz 6 aydan uzun süredir devam ediyorsa bir ruh sağlığı uzmanından yardım alabilirsiniz.
Psikolog Cemile Akdağ Çebi
Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Semerkand Aile Dergisi - Sayı:162 s.30
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)