Bebeklerde Güvenli Bağlanma
Bebeğin, ilk iki yılda hissettikleri onun neredeyse tüm hayatını şekillendiriyor. Yani anne (ya da bakımı üstlenen kişi) ile bağlanma şekli, annesine duyduğu güven ve tensel temasın verdiği huzur sayesinde bebeğin hem ruhsal hem de zihinsel olarak gelişimi desteklenir. Bu destek, onun karakter şemasına yön vererek ileriki hayatında sorunlarla başa çıkmasından ergenliğini daha kaygısız geçirmesine, eş ve arkadaş seçimindeki hassasiyetten iş hayatındaki başarısına kadar birçok konuyu da etkiliyor.
Özellikle annenin, bebeğin ihtiyaçlarını; acısını, mutluluğunu, özlemini, korkusunu doğru anlayıp, şefkat dolu bir tavırla bebeğe gerekli güveni vermesi gerekiyor. Kendini güvende hisseden bebek, ebeveyninin ulaşılabilir olmasından dolayı kaygısız büyüyor. Böylece zihinsel gelişimi destekleniyor ve etrafı daha çok keşfetmek istiyor, neden-sonuç ilişkisini daha derin anlamlandırıyor ve zamanını daha huzurlu geçiriyor.
Bebekle Güvenli Bağ Nasıl Kurulur?
Güvenli bağlanmada sözsüz iletişim çok önemlidir. Yani bebeğinizle iletişim kurmak için illa konuşmanıza gerek yoktur. Göz temasınızdan yüz ifadenize, sevgi dolu bakışlarınızdan şefkatli bir kucaklamaya her haliniz, her hareketiniz bebeğiniz için derin bir anlam ifade eder ve hepsi bebeğinizle olan iletişiminizde önemli detaylardır.
Tabii bunların yanında sözlü iletişiminiz de bir o kadar ayrı önem taşır. Sahiplenici bir ses tonuyla bebeğinizle bol bol kitap okumanız, birlikte ninni, şarkı ya da ilahi söyleyip keyifli vakit geçirmeniz güvenli bağlanmayı pekiştiren en güzel anlardır.
Güvenli Bağlanma İçin Tavsiyeler
Göz Teması Kurmak: Bebeğinize her zaman sevgi dolu gözlerle bakmanız, onun size olan güvenini oldukça destekler. Gülümseyen gözlerle onu izlemek, konuştuğunuz zaman gözlerinin içine bakmak, göz göze muhabbet etmek bebek için oldukça huzur vericidir. Kızdığınız zaman da hiddetle bakmak yerine gözlerinizi bir süreliğine ondan kaçırmak yine güven konusunda destekleyici olacaktır.
Ağladığında Kucağa Almak: Toplumumuzda acemi her anneye büyükleri tarafından şu nasihat edilir: “Her ağladığında kucağına alma! Kucağa alışır.” Oysa olması gereken, zaten çocuğa o an güvende olduğunu hissettirmek. Bebeğin ağladığında kucağa alınması, ebeveyni -özellikle annesi- ile bol bol kucaklaşması gerekir. Ebeveyninin bebeğine her ağladığında yardımcı olması, onun sıkıntısını gidermesi gerekir. Ortada hiçbir sorunu yokken de bol bol sarılmak gerekir. Çünkü tensel temas kadar bebeği kaygılarından uzaklaştıracak başka bir şey yoktur. Ebeveyni ile bol bol kucaklaşmak bebeği huzura ve güvene ulaştırır.
Bebeklerde Ayrılık Kaygısı
Bebeklerde güvenli bağlanmaya en çok zarar veren hareketlerden biri, ebeveynin bebeğini başkasına emanet ederken bunu “kaçarak” yapmasıdır. Böyle durumlarda bebekler, annesinin kendisini sonsuza dek terk ettiğini düşünür ve ona olan güveni kırılır. Bu yüzden bebekten ayrılınması gereken durumlarda ne olacağını bebeğe tatlı tatlı anlatarak, onu “önceden tanıyıp sevdiği birine” kucaklaşarak emanet etmek gerekir. Kendisini gelip tekrar alacağını söyleyerek ve el sallayarak bebekten ayrılmak gerekir. Bebek ilk başta ağlasa da zamanla bu durum güvenli ayrılmaya dönüşürek herhangi bir krizin yaşanmasına engel olur.
Çalışan annelerin ayrılık kaygısına daha çok dikkat etmeleri gerekir. İşe başlamadan 1 ay önce bebeğe bakacak kişinin ayarlanması tavsiye edilir. Bebeğe bakacak kişinin anne işe başlamadan önce anne ile beraber bakımı üstlenmesi ve bebeğin güvenini kazanması mühimdir. Yani bakacak kişinin son dakika gelmesi, bir yabancı olarak bebeğin hayatına girmesi uygun değildir. Anneye düşkünlük derecesine göre bu durum bebekte deprem etkisi yaratabilir. Bu da birçok kaygı problemini beraberinde getirir.
Güvenli Bağlanma Ne Zaman Başlar?
Bebeğin hayatının ilk 2 yılında annesine yakın mesafede uyuması bebeğin güven kazanmasını destekler. İlk zamanlar aynı odada anne yanı beşiği ile yatabilir. Sonrasında bebek aşamalı olarak annesine en yakın odaya taşınabilir. Ağladığında ebeveyninin ulaşılabilir olması bebek için çok önemlidir. Odası değiştikten sonra bebeği hapsedecek yüksek korkuluklu yatakları da tercih etmemek gerekir. Yürümeye başladığında, kendisinin istediği zaman yatağından inebilmesi ve annesine ulaşması gerekir.
Aşağıdaki kaynaktan faydalanılmıştır:
Semerkand Aile Dergisi - Sayı:171 s.42
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)